Araştırma Makalesi
Yıl 2017,
Sayı: 28, 241 - 272, 15.12.2017
Öz
Bir toplumun her alanında yaşanan değişim ve dönüşümler sinemada karşılığını
bulmaktadır. Türk Sineması için de aynı durum geçerli olup son yirmi yılda dünya
üzerinde dramatik bir seyir izleyen toplumsal, kültürel, ekonomik ve siyasal olmak üzere
pek çok alanda gerçekleşen değişim ve dönüşümler sinemayı doğrudan etkilemiştir. İlk
filmi C Blok ile 1999’dan beri topluma ayna tutan Zeki Demirkubuz, filmlerinde konu
edindiği toplumsal olaylar ve karakterleri ile anılan gelişmelere tanıklık etmektedir.
Yeni Türk Sinemasının başlıca isimlerinden Zeki Demirkubuz’un filmlerinde toplumsal
gerçekçi bir çerçevede ele alınan toplumsal sorunların şekillendirdiği son derece
derinlikli bireysel dünyalar dikkat çekmektedir. Söz konusu dünyalar ve bunlardan
topluma yapılan geri dönüşler anlatım üslubu ile incelemeye değerdir. Bu çerçevede
yönetmenin C Blok (1994), Masumiyet (1997), Üçüncü Sayfa (1999), Yazgı (2001),
İtiraf (2001), Bekleme Odası (2003), Kader (2006), Kıskanmak (2009), Yeraltı (2012)
ve Bulantı (2015) olmak üzere 10 filmi kronolojik sırası ile tematik film çözümlemesi
yönteminden yararlanılarak analiz edilmiş ve filmlerin toplum-birey ekseninde kurduğu
bağ betimlenmeye çalışılmıştır.
Yönetmenin filmleri hakkında genel bir fikir verme hedefinin yanı sıra, Demirkubuz
filmlerine konu olan erkek ve kadın yaşantıları, toplumsal gerçekçilik çerçevesinde
karşılık bulan sorunların çıktısı olarak ayrıntılı biçimde irdelenmektedir. Keza toplumdaki
gerçeklik ile Demirkubuz filmlerinin dramatik uzayı arasında bir bağ kurulmasına
odaklanılarak konuya ilişkin gelecek çalışmalara yeni bir boyut kazandırılmak
istenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Zeki Demirkubuz Sineması Toplumsal Gerçekçilik Bireysel Dünyalar Sinema Sanat
Kaynakça
- Açıkalın, Neriman (2008). “Toplumda Fahişelik Kurumunun Vazgeçilmezliği Üzerine Mitler: Mersin Örneği”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1(4): 11-35.
- Ayaz, Oğuz (2006). “Yazgı’dan Sonra Kader: Yan anlamları Unutun!”. Yeni İnsan Yeni Sinema, Sayı: 18-19: 12-13.
- Aytaç, Senem, vd (2009). “Zeki Demirkubuz ile Kıskanmak Üzerine Vaat Edilen ve Mahrum Bırakılan İnsanlar” (Söyleşi). Altyazı Dergisi, 89: 18-22.
- Batur, Enis (2009). “Tutkunun Negatif Çehresi Üzerine Kanlı bir Divertimento” (Sunuş yazısı). Kıskanmak. Nahid Sırrı ÖRİK (yazar) İstanbul: Oğlak Yayınları.
- Birtek, Güney (2014). “Gerçekliğin ve Samimiyetin Aynasında: Zeki Demirkubuz”, http://www. sinematopya.com/2014/08/gercekligin-ve-samimiyetin-aynasinda-zeki-demirkubuz.html, Erişim tarihi: 18.11.2016.
- Büyükdüvenci, Sabri ve Öztürk, S. Ruken (2007). “Yeni Türk Sinemasında Estetik Arayışı”. Felsefe Dünyası. 2007/2. 46: 45-49.
- Camus, Albert (1999) Yabancı, Vedat Günyol (çev.). İstanbul: Can Yayınları.
- Coşkun, Esin (2003). Dünya Sinemasında Akımlar. Ankara: Phoenix Yayınları
- Çolak, Metin (2011). “Georg Lukacs’ı Yeniden Düşünmek.” FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi). Güz (12): 91-124
- Daldal, Aslı (2005). 1960 Darbesi ve Türk Sinemasında Toplumsal Gerçekçilik, İstanbul: Homer Kitabevi.
- Ekuklu, Bülent (2012). “Yeraltı”. Journal of Eurasian Studies, Nisan-Haziran, 4 (2): 96-99.
- Gürkan, Hasan (2013). “Orhan Kemal’in Eserlerinde Metropol Yaşam İçerisinde Modern Yaşam Manipülasyonları ve Bireylerin ‘Özgür’lükleri”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29: 219-234.
- Hakan, Fikret (2014). Türk Sinema Tarihi. Nigar Pösteki (der.). İstanbul: İnkılap Yay.
- Hauser, Arnold (2006). Sanatın toplumsal Tarihi Cilt/2. Yıldız Gölönü (çev.). Ankara: Deniz Kitabevi.
- Hayward, Susan (2012). Sinemanın Temel Kavramları. Uğur Kutay ve Metin Çavuş (çev). İstanbul: Es Yayınları.
- Jacobson, Roman (1990). Sekiz Yazı. Mehmet Rifat ve Sema Rifat (çev.). İstanbul: Düzlem Yayınları.
- Kıraç, Rıza (1997). “C Blok Üzerine Yönetmenin Sözü”, http://zekidemirkubuz.com/Content.aspx?ContentID=43. Erişim tarihi: 01.11.2015.
- Kibaroğlu, Buğra (2015). Sinema Sanatında Gerçekçilik ve Biçimcilik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı.
- Koç, Ayşegül (2004). “Vagina Dentata’lar, Femme Fatale’ler: C Blok, Masumiyet, Üçüncü Sayfa ve İtiraf’ta Kadının Temsili”. Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler. Deniz Bayrakdar (der.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Lukacs, Georg (2000). Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı. Cevat Çapan (çev). Beşinci Baskı, İstanbul: Payel Yayınevi.
- McCarthy, E. Doyle (2002). Bilgi Kültürü: Yeni Bilgi Sosyolojisi. A. F. Yılmaz (çev.). İstanbul: Çivi Yazıları.
- Yergebekov, M. (2003) . Tarkovski Sineması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Moller, Olaf (2006). “Türk Yönetmenin Sert ve Edebi Ufkuna Yol Gösteren Işık”. Kader: Zeki Demirkubuz, S. Ruken Öztürk (der.) Ankara: Dost Yayınları.
- Monaco, James (2006). Yeni Dalga, Ertan Yılmaz (çev.). İstanbul: Artı Bir Kitap.
- Moran, Berna (2000). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Oktan, Ahmet ve Küçükalkan, Yavuz (2013). “Kadının Şeytani Kimyası: Üçüncü Sayfa ve Kıskanmak Filmlerinde Kadın Tipolojileri”. Doğu-Batı Dergisi. 64: 221-237.
- Özön, Nijat (1966). “Türk Sinemasına Eleştirel Bir Bakış” . Yeni Sinema. Ekim-Kasım. sayı 3.
- Öztürk, S. Ruken (2006). “Zeki Demirkubuz Sineması”, Kader: Zeki Demirkubuz, S. Ruken Öztürk (der.). Ankara: Dost Kitabevi.
- Pospelov, Genadiy N. (2014). Edebiyat Bilimi, Yılmaz Onay (çev.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Pösteki, Nigar (2005). Türk Sinemasına Yeni Bakış: Yönetmen Sineması. İstanbul: Es Yayınları. “Robert Bresson Sineması ve Au Hasard Balthazar” (2009). Derindüşünce.org. http://www. derindusunce.org/2009/03/25/robert-bresson-inemasi-ve-au-hasard-balthazar/. Erişim tarihi: 05.10.2015.
- Refiğ, Halit (2013). Ulusal Sinema Kavgası. İstanbul: Dergah Yayınları.
- Scognamillo, Giovanni (1988). Türk Sinema Tarihi 2. Cilt. 1960-1986. İstanbul: Metis Yayınları.
- Soylu, Özge (2001). “Nahid Sırrı Örik, Kıskanmak ve Psikanaliz”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Uçakan, Mesut (2010). Türk Sinemasında İdeoloji. İstanbul: Düşünce Yayınları.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Eylül 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 28 |
