Osmanlı Arşiv Belgeleri ve Tarihsel Gelişmeler Işığında Romanya Devleti’nin Osmanlı Devleti Nezdindeki İlk Elçisi Dumitru Brătianu
Yıl 2021,
Cilt: 4 Sayı: 2, 181 - 209, 29.12.2021
Tarık Demir
Öz
Bağımsızlık sonrası Romanya Devleti’nin Osmanlı Devleti nezdine atadığı ilk elçinin Romanya siyasi tarihine damga vuran Brătianu ailesinin ilk kuşak üyelerinden Dumitru Brătianu olduğu görülmektedir. Çalışmada Brătianu’nun diplomatik yazışmaları Osmanlı arşiv belgeleri ve dönemin siyasi gelişmeleri bağlamında incelenmiştir. Brătianu’nun klasik güç dengesi sisteminin bozulmaya başladığı ve yeni ittifakların kurulmaya başlandığı bir geçiş döneminde Osmanlı Devleti nezdine atandığı görülmektedir. Görev yaptığı süre boyunca Brătianu’nun her iki devlet için de ortak tehdit olarak telakki edilen Rusya’nın varlığından dolayı Romanya ile Osmanlı Devleti arasında güçlü bir dostluk ilişkisi kurulmasını arzuladığı ve Osmanlı Devleti’nin egemenlik haklarına hassasiyetle dikkat ettiği müşahede edilmiştir.
Kaynakça
- Bart, I., (2015). Hungary & The Hungarians Keywords A Concise Dictionary Of Facts And Beliefs, Customs, Usage and Myths. (Çev.) Judith Sollosy, Corvina Books, Budapeşte.
- Bart, I., (2015). Hungary & The Hungarians Keywords A Concise Dictionary Of Facts And Beliefs, Customs, Usage and Myths. (Çev.) Judith Sollosy, Corvina Books, Budapeşte.
- Çetin, N., (2019). İttifak Devletlerinin Romanya’yı Lojistik Bakımdan Paylaşım Planı ve Projeleri, Yay. Haz. Duygu Türker Çelik, Türkiye-Romanya İlişkileri: Geçmiş ve Günümüz Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı. Cilt-1, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
- Davies, N., (2011). Avrupa Tarihi. (Çev.) Burcu Çığman vd., 2. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
Demeny, L., & Cernovodeanu, P., (1980) Relatiile Politice ale Angliei cu Moldva, Tara Romaneascsi Transilvania in secolele XVI-XVIII [The Political Relations of England with Moldavya, Wallachia, and Transylvania from the Sixteenth to Eighteenth Centuries]. Military Affairs, Vol. 44, No. 4, Review by Gerald J. Babango.
- Hitchens K., (1990). The Romanians 1774-1866. Clarendon Press, Oxford.
- Hitchins, K., (2014). A Concise History of Romania. Cambridge University Press, Cambridge.
- Hobsbawm, E., (2000). Devrim Çağı 1789-1848, (Çev.) Bahadır Sina Şener, Dost Kitabevi, Ankara.
- Jelavich, B., (2009). Balkan Tarihi 18. ve 19. Yüzyıllar. Cilt-1, 5. Baskı, (Çev.) İhsan Durdu vd., Küre Yayınları, İstanbul.
- Jianu A., (2011). A Circle of Friends: Romanian Revolutionaries and Political Exile 1840-1859. Balkan Studies Library, No. 3. Brill, Leiden.
- Jorga N., (2017). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi 1451-1538, II. Cilt. (Çev.) Nilüfer Epçeli, Yeditepe Yayınları, İstanbul.
- Karal, E. Z., (1995). Osmanlı Tarihi. Cilt-VIII, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- Karasu, C., (2006). Bağımsızlıktan Birinci Dünya Savaşına Romanya, Balkanlar El Kitabı. Cilt-1 Tarih, (Der.) Osman Karatay ve Bilgehan A. Gökdağ, Karadeniz Araştırmaları Merkezi ve Vadi Yayınları, Ankara.
- Köksal, O., (2016). Elçiye Zeval Olmaz; Osmanlı Devleti’nin Romanya’da Diplomatik Misyon Tesisi ve Örgütü (1878-1900). (Yay. Haz.) Duygu Türker Çelik, Türkiye-Romanya İlişkileri: Geçmiş ve Günümüz Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı. Cilt-1, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara. Matiuta, C. (2014). Romanian Diaspora in the Middle 19th Century and its View on Modernization. Studii Europene, (1), 93-100.
- Oldson, O. W., (1977). Bismarck Looks East: The Austro-Romanian Treaty of 1883. Il Politico, Sayı 42, No. 2.
- Pitcher, D. E., (2019). Osmanlı İmparatorluğu’nun Tarihsel Coğrafyası. (Çev.) Bahar Tırnakçı, 5. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Pop, I. A. ve& Bolovan I., (2009). Istoria ilustrată a României. Istoria ilustrată a României, Bükreş.
- Roberts, J. M., (2015). Avrupa Tarihi, (Çev.) Fethi Aytuna, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
- Sönmezoğlu, F., (2014). Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. 6. Baskı, Der Yayınları, İstanbul.
- Subaşı, T., (2002). Sultan Abdülmecid ve Abdülaziz. Türkler Ansiklopedisi. Cilt-12, (ed.) Hasan Celâl Güzel vd., Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA HR.SYS.57-17
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA HR.TO.374-130-12
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA I.HR.277-16995-12
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA I.HR.278-17006-12
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA I.HR.284-17702-12
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA Y.PRK.EŞA.2-16
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA Y.PRK.HR.4-13-12
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri BOA Y.PRK.TŞF.1-22
- Torrey, E. G., (1992). Romania in the First World War: The Years of Engagement 1916-1918. The International History Review, Sayı 14:3.